Các đại biểu tham dự Khai mạc đền Mẫu
Đông đảo nhân dân và du khách thập phương về dự khai mạc đên Mẫu
Đền Mẫu tạo lạc trên đường Bãi Sậy, phường Quang Trung là danh thắng tiêu biểu trong khu di tích quốc gia đặc biệt Phố Hiến. Đền thờ bà Quý Phi họ Dương triều Tống (Trung Quốc), người phụ nữ đã tuẫn tiết để bảo vệ lòng chung thủy với nhà vua và lòng trung thành với đất nước nên được người đời tán xưng là Mẫu nghi thiên hạ. Theo “Đại Nam nhất thống chí” và “Thần tích” thì bà là vợ vua Tống Đế Bính (Trung Quốc). Năm 1279, quân Nguyên Mông xâm lược nước Tống, trước sức mạnh của giặc, vua Tống cùng hoàng tộc xuống thuyền chạy về phương Nam tránh nạn. Tướng nhà Nguyên Mông là Trương Hoằng Phạm cho quân theo đến Nhai Sơn thì đuổi kịp, vua Tống và một số phi tần không chịu khuất phục đã nhảy xuống biển tự tận. Dân chài cửa Càn Hải vùng Châu Hoan (Nghệ An) thấy bốn xác người phụ nữ, y phục như hậu phi, cung phi trôi trên mặt biển. Họ vớt được 3 xác đem chôn cất, còn xác thứ 4 trôi ngược dòng lên phía Bắc. Truyền rằng xác phụ nữ trôi ngược dòng đó ít ngày sau dạt vào cửa sông vùng Phố Hiến, được dân cư ở đây vớt lên mai táng chu đáo và lập miếu thờ. Về sau, quan thái giám họ Du đời Tống trong cơn loạn lạc đã lưu lạc tới vùng Xích Đằng - Phố Hiến, một đêm nằm mộng thấy Thái Hậu hiện về báo tin bảo ông đến vùng thượng lưu Đằng Giang, hạ lưu Hoàng Giang huyện Kim Động, phủ Khoái Châu, trấn Sơn Nam Thượng để phụng thờ quý phi. Tỉnh mộng, quan thái giám tìm đến những nơi như lời nằm mộng. Sau đó ông đã cùng nhân dân tu sửa lại miếu thờ bà Dương quý phi và lập làng Hoa Dương để tưởng nhớ đến Quý Phi họ Dương. Khi thái giám mất, dân làng tôn xưng làm Thành Hoàng làng Hoa Dương thờ ở đình Hiến.
Ngôi đền Mẫu được khởi dựng vào thời Trần (1279) và trùng tu lớn vào thời Nguyễn (1896). Tổng thể công trình gồm 5 tòa với những nét kiến trúc cổ kính, ẩn hiện dưới tán cây dại thụ hơn bảy trăm năm tuổi. Đặc biệt tại đền còn bảo lưu nhiều cổ vật, đồ thờ có giá trị, như: 15 đạo sắc phong, long sàng, long kỷ, 2 cỗ kiệu bát cống- thất cống, châm thư…mang đậm dấu ấn thờ Lê- Nguyễn.
Hàng năm, lễ hội Đền Mẫu được tổ chức từ ngày 10- 12/3 âm lịch để tưởng nhớ ngày mất của Đức Thiên hạ Thánh mẫu. Nằm trong khuôn khổ lễ hội còn có nhiều hoạt động văn hóa, văn nghệ, rước kiệu mẫu và nhiều trò chơi dân gian truyền thống đặc sắc thu hút đông đảo nhân dân và du khách tham gia.
Thùy Linh- Xuân Điệu (Đài Truyền thanh thành phố)